Daniël Querido is lekker bezig…

Al maandenlang staat hij centraal in de media: onze Mark. Hij ploetert wat af en de kritiek is niet mals, maar hij zit er nog immer als demissionair premier en leider van de VVD. De toeslagenaffaire komt als een meertrapsraket steeds weer voorbij, maar Mark blijft standvastig in zijn verweer. Menig collega politicus zouden zijn opgestapt of een stapje terug hebben gedaan, zo niet Mark. Met zijn fiere 54 jaar is er nog heel wat te doen en kan hij al struikelend en gladstrijkend nog vele jaren mee.

Wat velen niet zien is dat Mark eigenlijk een sportman is. En niet zo maar eentje, nee, een Topsporter. Zo eentje die elke week in Papendal zich laat begeleiden door het neusje van de zalm wat zich met topsporters bezig houdt. Een sublieme personal coach, een volleerd trainer, het juiste materiaal. En dat alles om zowel fysiek als geestelijk iedere keer weer een topprestatie te kunnen leveren. Vergaderen tot diep in de nacht, overal aanwezig moeten zijn, iedere journalist trakteren op het perfecte nietszeggende antwoord, een kritisch Kamerlid met het juiste afgewogen kluitje, het is topsport.

Nu kan je natuurlijk de vraag stellen in welke sport hij dan wel actief is. Bij de Catshuis-overleggen komt hij steevast aan met een fiets, de haartjes worden steeds intenser geverfd en de lange vergaderingen worden nog immer niet geschuwd, maar wat is nu eigenlijk zijn discipline? Je zou verwachten dat een politicus cq bestuurder een soort hoger doel moet hebben. Een socialist die zijn leven opoffert voor gelijkheid, een liberaal voor een open samenleving, een milieuactivist voor schone lucht, enzovoort. Zeg maar de wereld verbeteren. Maar dat kan het bij Mark toch echt niet zijn. Specifieke VVD standpunten van weleer zijn onherkenbaar geworden in zijn tienjarig premierschap. Links en rechts konden door de jaren heen even makkelijk aanschuiven en lachend formeerde hij de meest onwaarschijnlijke kabinetjes aan elkaar. Als bestuurder is het ook geen hoogvlieger gezien de belangrijke taken die in zijn regeerperiode zijn blijven liggen als belastinghervormingen, integratie van migranten en bijvoorbeeld milieuverbeteringen.

Het antwoord ligt echter voor de hand; hij wil zo lang mogelijk premier van Nederland zijn. Het kan niet anders. Integriteitzaken als foutief herinneren, gebrek aan staatkundig fatsoen als in de toeslagenaffaire, structurele wandelgangen- en torentjesoverleggen, ‘vijanden’ als Verdonk en Omtzigt elimineren, je kroonprinsen als Wiebes en Dijkhoff wegjagen, een VVD fractie vol jaknikkers, het past allemaal in het straatje van de Topsporter als Mark. Het doel heiligt tenslotte alle middelen. Vele zijn hem al voorgegaan. Communisten als Castro en Mao, fascisten als Franco en Pinochet, maar ook hedendaagse leiders als Poetin en Kim Jong-un zijn bezig de fysieke grenzen te verleggen en leveren topprestaties. Veelal gesteund door een volhardend onnadenkend electoraat, verlepte veren uit het verre verleden en vastgelopen kiesstelsels staan deze Topsporters hun mannetje in het breken van records.

Onze Mark is met zijn tien jaar topsport inderdaad goed op weg. Hij kan op deze manier nog jaren mee en nog een decennium Rutte-leiderschap ligt ons in het verschiet. Voor de mensen die het niet zo zien zitten; ieder systeem creëert zijn leiders. Wil je ander type leiderschap, zal je het systeem moeten veranderen. Wie verandert het systeem? De leiders. Kortom, we zitten nog wel ff met onze 54 jarige Topsporter opgescheept.

Voila! Bij de RDW met de geschuurde ID19F. De schouwing was een formaliteit, maar voordat alle gegevens op de juiste volgorde staan, ben je zo weer een uurtje verder. De nieuwe eigenaar, Jimmy, is tijdens het schouwen ook nog een familielid tegengekomen. Grote families leidden nog wel tot verrassingen op dit vlak. Nu de auto verder afmaken en proefritjes organiseren.

Vanmiddag was ik vrij lusteloos na mijn deels mislukte ochtendloopje. Het tot uitvoer brengen van de in aankomst zijnde grote boodschap kan je maar beter voor de start op je nemen. Na het ontbijt en wat geharrewar met Piet over de oud ijzer prijzen ben ik uit verveling maar eens gaan zitten voor de technische briefing van Van Dissel. Niet dat ik van plan was nog iets te schrijven over corona en zijn golven, maar nu al een tijdje zich een aardig debacle begint af te spelen qua burgervrijheden in het vroeger zo vrije Europa, kan ik het toch niet laten de jeuk om te zetten in letters.

Het mooie van dit soort tv is toch wel dat iemand die mee kan lezen ook tussen de regels door een hoop info krijgt. De gemiddelde journalist lijkt daar toch wel moeite mee te hebben gezien het gebrek aan ‘breedte’ in de berichtgeving, maar ook de aanwezige tweede kamerleden zijn niet in staat een beetje door te vragen en hem het vuur echt aan de schenen te leggen. Van Dissel is een aardig politiek dier geworden. Met grafiekjes en getallen legt hij haarfijn uit waar de nuances te vinden zijn en hoe het een en ander tot stand is gekomen. Wat met de overwegend droge kost ook mee komt, is dat de maatregelen om dit helse virusmonster te beteugelen direct terug te vinden zijn in zijn schema’s en dat nu de Britse coronavariant in het komende voorjaar de pandemie in volle omvang gaat overnemen, er weinig anders opzit om nog meer repressieve maatregelen te nemen. Kuipers en co moeten niet gedwongen worden tot onbetaald overwerk tenslotte. Het is een opmaat naar bijvoorbeeld een avondklok, waar binnenkort voor de vorm nog over wordt gedebatteerd.

Tussen de regels van Van Dissel’s voordacht is wel het een en ander op te maken. Bijvoorbeeld, waar in het voorjaar onze volprezen premier zijn zuidelijke collega’s uit de pan veegde tijdens de vele steunoverleggen met de in Den Haag uitgevonden ‘intelligent lockdown’, zien we het najaar het tegenovergestelde gebeuren. Toen begin september de besmettingscijfers aardig begonnen op te lopen en de echte deskundigen zinspeelden op een nieuwe lockdown, waren onze parlementariers en kabinetsleden vooral bezig met elkaar, hun toeslagenaffaire en met het mislukte vakantietripje van de piek in de Nederlandse staatkundige boom; de koning en zijn Maxima. Ook in oktober bleef het bij een paar polder-ingreepjes en nadat de meeste kerstinkopen gedaan waren werd de ‘zware lockdown’ veel te laat ingezet, namelijk vlak voor de kerst. Van Dissel kletst er aardig langsheen en de aanwezige parlementariërs zijn niet voornemens heikele vragen te stellen die een al demissionair kabinet in verlegenheid kunnen brengen. Hoe dan ook, binnenkort krijgen we weer een nieuwe aflevering van waarschijnlijk vier jaar te zien waarin volksvertegenwoordigers etaleren dat besturen een vak apart is en overduidelijk niet de hunne.

Het Coronajaar 2020 was een jaar van vooral in Nederland vastgekoekt zitten, zoals zovelen. Op zich niet erg, maar in november, toen in Europa de teugels weer aardig aangetrokken werden, begon het toch wel te jeuken. Om June, die zich tijdelijk in Florence had gevestigd te bezoeken en om een keer het huis van Ray’s schoonvader te bezoeken, waar hij vanaf wilt, ben ik met de setra, omgetoverd tot quarantainebus, richting het zuiden getogen.

Vertrek op donderdag 19 november en via Mol, Godramstein, Aarwengen, Milaan, Florence, Tivoli in Laurino aangekomen. Na een dag in Laurino heb ik June, die in Florence ingestapt was, op de trein terug gezet. Een dag later, op vrijdag, werd ik door de carabinieri van Laurino verzocht t dorp te verlaten. Tijdens en in de Zona Rossa dient viking-achtig toerisme met alle middelen bestreden te worden. Nu ja, doorreizen naar ponten had ook niet veel zin, want daar waren ook allemaal restricties voor bedacht. De reiziger is de pineut in deze coronawereld, das wel duidelijk, maar wat is het fijn om door Europa heen te reizen zonder te struikelen over het Nederlandse toerisme. Zalig. In ieder geval weer langzaam teruggereden via Campobasso, Fano, Novara, wederom Aarwengen, Annweiler, Langeboom en na 4850 km weer aangekomen in Amsterdam. De setra deed het weer fantastisch, met een brandstofverbruik van ca 1 liter op 6 km.

Raymond vroeg me in 2018 om zijn Peugeot 304 te verkopen. Leuk autootje vond ie, maar Ray’s liefde voor auto’s is meestal van korte duur en deze 304 had een verschrikkelijke versnellingsbak, wat de auto in mijn ogen schier onverkoopbaar maakte. Na enige inspanningen een versnellingsbak gevonden en door Chris eronder laten zetten. De auto snel verkocht voor een bedrag dat net paste. In de periode dat de auto te koop stond viel me op dat het een fijn, simpel en ogenschijnlijk betrouwbaar autootje was. Een 204, het zusje van de wat mannelijker ogende 304, had voor mij een wat vriendelijkere uitstraling dan de technisch verder nagenoeg gelijke 304. Toen ik een jaartje later een 204 kreeg aangeboden uit Zweden voor een redelijk bedrag, heb ik m maar gekocht. Misschien voor June later, maar vooral als uitleenautootje, nu ik steeds meer moeite heb om mijn vrij onbetrouwbare 64’er ID uit te lenen.

De donkerrode Zweeds- Franse bolide was niet echt rijklaar, maar het motortje had gelopen, vertelde de verkoper, en de rest moest voor een handige vent een peulenschil zijn. Op zich was dat het wel, maar ik heb wel flink met de koppeling zitten knoeien alvorens ik er achter kwam dat de plaat krom was en hierdoor de bak lastig schakelbaar was. Ondertussen had ik kennis gemaakt met vader en zoon Jonkhart uit Hilversum, die ook niet goed op afstand konden zeggen wat het was. De mannen waren en zijn deskundig op het gebied van Peugeots en hielpen me goed op weg met advies en onderdelen. Wel een uniek stel die twee. Vader loopt zo langzamerhand al tegen de negentig en heeft een soort rariteitenkabinet dat voor het merendeel is ingericht met onderdelen van de jaren zeventig Peugeots; 204, 304, 404 en wat er omheen. Het is een belevenis om bij de man op bezoek te gaan; oeverloos verhalend over beurzen en handeltjes, nog bij de pinken over onderdelen en de bijbehorende prijzen en ook niet verlegen om een advies te geven. Even langs wippen voor een schroefje is er echter niet bij. Het kost je minimaal drie kwartier om je weer los te maken, maar dan heb je wel weer een tasje met gedateerde spullen om je gedateerde Peug weer wat verder te brengen en een hele berg verhalen op de koop toe.

De 2-4 (de kennersterm die de heren Jonkhart bezigen) komt uit 1967, maar is om een of andere reden pas in 1973 in Zweden geregistreerd. Bordeaux van kleur, effe ietsje donkerder dan de jaren zestig bordeaux van Citroen, gebroken wit sleets stoffen interieur, maar vrij hard qua carrosserie. Het eerste model Peugeot wat een dwarsgeplaatste motor had; iets waar citroen pas in 1974 in de CX mee kwam. Een jaartje als leenauto gebruikt, maar afgelopen zomer was het zo ver. June had haar rijbewijs in juni 2020 gehaald en ze ging een maand later met de auto naar Golfe Juan, in Zuid- Frankrijk. Helaas strandde ze halverwege de terugreis wegens een gebrek aan motorolie. De instructies over het peilen van de olie en het eventueel bijvullen waren niet helemaal goed overgekomen en het beessie werd enkele weken later door de ANWB thuisgebracht.

Het demonteren van de aandrijfunit was een overzichtelijke klus en het uit elkaar halen van het draaiende gedeelte om het opspelige drijfstanglager te vervangen, was ook niet al te ingewikkeld. Wat het echter wat complexer maakte dan gedacht, is dat het kapotte lager al provisorisch gerepareerd was in het verleden en dat andere lagers waren verknutseld met wat bruut slijpwerk, wat het vervangen door nieuwe standaard hoofd- en drijfstanglagers vrijwel onmogelijk maakte. Zelf de distributie stond een tand verkeerd. Toch liep het motortje best okee voor vertrek en had het waarschijnlijk nog steeds probleemloos rondgesnord als het oliepeil op orde was gebleven.

De twijfel of het ooit nog goed zou komen sloeg toe en ik ben maar op zoek gegaan naar een vervangende motor. Het blok van de Peug was van het oudere type 1100 en het bleek toch best lastig te zijn om een ander te vinden. Uiteindelijk werd mij door een liefhebber uit Wognum een draaiend blok aangeboden van het nieuwe type. Het ombouwen is nog best wat werk, maar dan heb ik in ieder geval iets wat op termijn zou kunnen passen. In dezelfde week bleek er in Warmenhuizen een 204 break uit 1971 zonder motor te koop te staan. Het net aangeschafte blok bleek daar naadloos in te passen en na wat gedoe over de verkoopprijs heb ik die auto ook maar in de familie opgenomen.

Oktober 2020 werd dus de tweede 2-4 aangeschaft en binnen enkele weken voorzien van een motor. De sedan moest nog maar ff wachten.

1989, het jaar dat Paul en ik samen een zwarte DS kochten. Gespeend van een B rijbewijs, Paul had er wel eentje, leek het mij een mooi object om te leren sleutelen en misschien stiekem in te leren rijden. Lang heeft de feestvreugde niet geduurd, want vrij kort na de aanschaf vloog het apparaat in de hens bij Paul voor de deur. Mijn eigen schuld, want als er geen vonk is, wil dat niet zeggen dat je slordig met benzine om moet gaan in dat donkere gat onder de motorkap.

Na de auto met veel gedoe uiteindelijk bij de moeder van Paul gestald te hebben, ben ik in de armen van de heren garagisten terecht gekomen. Tenslotte waren vele slangen gesmolten, de carburateur overleden en de motorkap voorzien van een ovalen gat waar de mond van Trump een ukkie bij is. Het eerste bergje meuk kwam bij Dan en Peter vandaan. Het tweede bergje bij Rob en David. Beide ‘garages’ waren in het gat van de markt gesprongen; de DS was in die jaren begonnen aan een opmars en zou hetzelfde pad volgen als de Traction Avant. De economie trok aan en de design-rij-oldtimer werd almaar populairder.

Dan en Peter kregen als eerste grote opdracht van Laurens Geels, destijds zakelijk partner van filmer Dick Maas, het verzoek een zwarte DS Pallas met tweede neus te bouwen, maar wel met een 23-5 bak. De film Amsterdamned was na De Lift een kassucces en ‘showing off’ paste wel bij m. Ze zaten in een hilarisch barak aan de Quellijnstraat. David had rond de APK invoering vele DS-sen gesloopt in een kraakpand aan de Gilles van Ledenberghstraat en was voornemens om steeds minder zwart te gaan klussen, wat hem helaas eigenlijk nooit is gelukt. Rob werd ingehuurd om de auto’s van klanten weer de weg op te krijgen met de gesloopte onderdelen die zo heel wat meer opbrachten. Later ging de meuk van Chyparse in de bolides van de nietsvermoedende klanten, destijds langs gebracht door toenmalig eigenaar Menno. De auto’s uit die tijd werden met bossen voor een habbekrats uit Frankrijk gehaald; steevast groen systeem auto’s, liefst handgeschakeld. Niet veel later begon ook Robbert Reimeringer zijn DS Advies in Noord aan de MS Oslofjordweg, vergelijkbaar concept, nu met lease om nóg meer te kunnen verdienen.

Aan alles komt een einde, al helemaal aan verdienmodellen. Dan en Peter gingen uit elkaar midden jaren negentig, Rob verliet de toko van David rond 2005 en Reimeringer verliet ons allen in 2013, maar qua snelle handel was de lol er na 2000 al aardig vanaf. Richard heeft de garage van Robbert voortgezet en, omdat hij weinig beters te doen heeft, nog immer in de lucht kunnen of moeten houden. David’s huisbaas Jos, heeft na jarenlang het geworstel van haar man te moeten aanzien, de stekker er maar uitgetrokken. Het pand, dat ze rond 2000 had aangeschaft, was in de tussentijd verviervoudigd in prijs, de garageomzet is er die jaren niet beter van geworden. Money talks. Dan spijkert nog steeds door aan de Pieter Braaijweg, maar ook hij ziet dat de vraag naar rij-auto’s door de jaren heen flink is teruggelopen. Klantvriendelijkheid houdt de boel denk ik op de been. Hij hoeft ook niet lang meer. De DS is als verdienmodel flink op zijn retour, het pad van de Traction Avant volgend, met een vertraging van zo’n 20 jaar.

Aan het stoppen van de DS Keizer, de zaak van David, is onder andere in het DS clubblad veel aandacht besteed. Als het geld in alle keuzes doorslaggevend is, is het opheffen een logisch gevolg. Helaas is in de media geen aandacht besteed aan onze Henk, de melancholische monteur met zwartgallige humor en een zwerverachtig uiterlijk. Henk maakte een bezoek aan de DS keizer dragelijk. Stond David structureel de bezoeker te scannen op portemonneedikte, met Henk kon je tenminste een relativerend gesprek voeren zonder dat je gerold werd. Kreeg menigeen van David een enorm lulverhaal opgespeld omdat dat in die situatie het beste leek, Henk verdomde het om ergens over te gaan liegen als er wat verkloot was. Voor een leugen verwees ie je steevast door naar David. Henk was er alleen de laatste tijd weinig, door Corona en fysieke omstandigheden. Voor David tien anderen, Henk was uniek!

Jarenlang reed ik tussen Delft en Amsterdam op de Yamaha SR500 heen en weer, om m rond 2005 te verkopen. Was de Yamaha tussen mijn 20e en 30e mijn meest gebruikte gemotoriseerde vervoermiddel, vaak liet ie me ook in de steek. Het weerhield me niet om erop door te blijven rijden, maar toeN ie aardig uit elkaar begon te vallen, kocht ik rond 2000 mijn Guzzi V7. Deze Italiaan was vrij log en ook altijd wat mee mis. Het plezier verminderde door de tegenslagen en toen June en Lou geboren waren, stopte ik er helemaal mee; het technisch op orde houden van een oldtimer gezinsauto leek me een grotere uitdaging. In 2015 nam ik na jarenlange stilstand ook afscheid van de Guzzi. Een jaartje of twee terug begon het toch te kriebelen en toen Bram me verleden jaar tipte dat er achter in de schuur bij Richard een Norton Commando stond, was de liefde voor het rijden weer even terug. Met de eigenaar, Huib, een afspraak gemaakt toen hij aangaf dat de motor eventueel wel te koop was en een proefrit mee gemaakt. Even wennen is het wel, de rem- en versnellingspedaal andersom. De Guzzi had t ook, maar daar heb ik nauwelijks mee gereden. Na wat geneuzel stond de Norton rond mijn verjaardag op mijn naam. Dat is nu drie maanden terug. De eerste reparaties zijn al weer achter de rug, waarbij het meest heugelijke tot nu toe toch wel het bij de Forbo op de provinciale weg aldaar terugvinden van de carburateur-aftapplug (wie bedenkt t?) was.

Over de Norton zelf valt voor mij als nieuwkomer weinig te vertellen. De tank is de vergrote versie, het zadel is hiervoor van een aangepast model en er zijn wat andere modificaties aangebracht als een Mikuni-carburateur die, zegt men, beter zou lopen dan de originele dubbele carburateurs. Knipperlichten en spiegels zijn er vanaf gehaald.

Ik wil er niet al te veel op gaan rijden, maar met mooi weer en een goede temperatuur is het erg leuk speelgoed. Uiteindelijk past hij beter bij mijn rijstijl en postuur dan de andere twee. Wel uitkijken dat ik niet eindig als Bertus..

Van de week vroeg Mark me waarom ik niet verder werk of schrijf aan Project B. Dat project met de zescilinder luchtgekoeld voor in de neus van een ds. Nu ja, druk en er niet helemaal over uit wat ik nou eigenlijk er mee wil. Maar ik ben nu al een aantal maanden bezig met een ander project waar ik nauwelijks wat over heb gepubliceerd, terwijl daar wel het een en ander over te vertellen is.

In 2014 kocht ik een deels gelast chassis van een 61 id break in de buurt van Dijon. Nees haalde m op en ik parkeerde m onder het afdak in de veronderstelling dat in de jaren die volgden de auto kon worden gecompleteerd. Ondanks dat ik meerdere malen contact zocht met de verkoper, lukte het me niet om andere onderdelen van de auto aan te schaffen maar kreeg ik ook niet mijn vinger achter hoe de auto er ooit uitgezien heeft. Het was de bekende versie van het rollende chassis: een stalen karkas met draagarmen en wielen met gare banden. Alleen het dashboard zat er nog in en het dak erop. Geen plaatwerk, interieur, aandrijflijn en hydraulica. Medio 2019 besloot ik om met de onderdelen die ik nog had liggen, veelal niet uit het bouwjaar, de auto weer op te bouwen, echter nu naar mijn smaak. Nu originaliteit geen issue meer was, kon ik er een end op los gaan. Het verdere verhaal schrijf ik vast nog wel een keer in een eigen hoofdstukje aangaande deze break.

De fase waarin ik echter op dit moment ben beland is de uitvoering van het plaatwerk. Ik liep al jaren met het idee rond om het plaatwerk kaal te maken en op te slijpen met een roterende schuurmachine voorzien van een zeer grove schuurschijf. Twee jaar terug al een voorbeeld van gemaakt en aardig tevreden over het resultaat ben ik daar het resterende plaatwerk mee gaan bewerken.

Als eerste heb ik het oude plaatwerk kaalgeschuurd met van die ontlakschijven; een paar voor op de boormachine, een paar voor op de slijper.

Hierna geschuurd met de nieuwe Makita.

Ook de stalen deuren zo behandeld.

Een 1:2 2K lak gebruikt met de Devilbiss met Colad Snap Lid systeem; erg handig.

Vanmorgen wees een bericht op de app- nieuwsdienst van de NOS op de wisselende ontvangst van de klimaatdocumentaire van Michael Moore, die tegen de linkse milieulobby zou schoppen. In deze bijna twee uur durende visie over hoe de rijke Amerikaan zich een groene jas aanmeet, proberen hij en Jeff Gibbs een lans te breken voor de stelling dat ‘less is more’ een herinterpretatie behoeft. Weinig dat ik op heb met Amerikanen in het algemeen en ook geen bijzondere klik heb met deze controversiële documentairemaker, maar ik deel hierin zeker zijn mening.

Mijn voorgaande post over Corona betrof het inschatten van de impact van het Corona-virus op de Nederlandse bevolking. Wat ik toen nog niet wist is dat ik vrij kort erna zelf aan de beurt was. Toen Mark Rutte de eerste grote beperkingen voor het dagelijkse leven wereldkundig maakte medio maart, kreeg ik dat weekeinde een kriebelende keel. Je vermoed dat je besmet bent, aangezien het in je omgeving ook lijkt rond te waren, en mede door de grote hoeveelheid media aandacht benauwd het toch. Testen kan niet, je bent namelijk niet ziek genoeg voor een ziekenhuisopname, maar de symptomen spreken boekdelen. Door het gebrek aan visie bij de Nederlandse overheid hebben we namelijk niet alleen een gebrek aan zorgpersoneel, IC bedden, beademingsapparatuur, mondkapjes en tests, maar wordt Nederland opgezadeld met allerlei vrijheidsberovende restricties waar menig dictator jaloers op kan zijn. Er zijn zelfs scenario’s in de maak waarbij men er vanuit gaat dat we in de toekomst op anderhalve meter ons leven moeten inrichten en waarbij Het Grote Coronagevaar er voor gaat zorgen dat er bijvoorbeeld op een normale manier geen grote evenementen zoals beurzen en concerten meer gehouden kunnen worden. Maar waarom eigenlijk? Om onze ouderen en zwakkeren te beschermen? Dan had Mark Rutte er beter aan gedaan om er bijtijds bij te zijn met zijn testlab en zijn corona-app, want dan was er niemand aan overleden. De laksheid in het begin heeft al dit leed kunnen veroorzaken.

Maar niet alleen de visieloze kluns Mark Rutte en vele andere Westerse leiders hebben zitten slapen, de hele mensheid heeft dat. Wij denken al eeuwen dat we het rijk der dieren en planten in onze houtgreep hebben en dat er geen ontsnappen aan is, behalve als ze aaibaar en lief tegen ons doen. Met dit virus hebben ze ons even teruggepakt. Moeder Natuur is zelfs genadig geweest, want alleen de allerzwaksten onder ons leggen het loodje en onze zieken genezen. De mens schrikt even, wijst boos om zich heen, maar snel komt de arrogantie weer terug en sloopt het de rest van de wereld weer als nooit tevoren. Michael Moore heeft gelijk met zijn stelling dat we met veel te veel zijn, geen maat weten en ons gedrag niet aanpassen. Laten we maar gaan hopen op een doeltreffender virus de volgende keer.